Wakacje w Polsce

Okolice Kościerzyny - Jabłonowo

12 June 2012r.

Okolice Kościerzyny odwiedzane są licznie przez turystów, a nad jez. Garczyn znajduje się wielki obóz rekreacyjno-szkoleniowy dla młodzieży. z Kościerzyny pociąg jedzie b. ładną trasą początkowo przez las, a następnie wzdłuż jezior Garczyn i Granicznego. Do nastepujących miasteczek : Jabłowo. 31 km Bobowo. 37 km Pączewo. 43 km Skórcz. W Skórczu odgałęzienie linii kol. Smętowo — Szlachta. TRASA X. Smętowo — Stara Jania (6 km) — Skórcz (15 km) — Lubichowo (26 km) — Osieczno (42 km) — Szlachta (47 km) Pociąg aż do Lubichowa biegnie skrajem lub w pobliżu pn. granicy Borów Tucholskich, następnie zanurza się w lasy i wjeżdża do centrum tego ogromnego zespołu leśnego w rejonie wsi Osieczno, Czersk i węzłowej st. kol. Szlachta. 6 km Stara Jania. Stara Wieś wymieniana w dokumentach z 1400 r. Związane jest z nią nazwisko Jana z Jani, wybitnego przywódcy rycerstwa z okresu działalności Związku Pruskiego i wojny 13-letniej. Dla uczczenia jego pamięci i zasług przy wyzwalaniu Pomorza z jarzma krzyżackiego, w 500-lecie jego urodzin społeczeństwo ufundowało 1961 r. obelisk. W okresie okupacji hitlerowskiej w rejonie Starej Jani działała partyzantka chłopska, której bazę wypadową stanowiły bunkry w okolicznych lasach. W odl. 1 km na pn. od Starej Jani leży Kościelna Jania, a 3 km na Pd. Leśna Jama. Są to bardzo stare osady pomorskie, zamieszkane od zamierzchłych czasów. W 1961 ir. na terenie Kościelnej Jani odkryto resztki osady kultury pomorskiej (VII — II w. przed n.e.). Po raz Pierwszy wieś wymieniona jest w dokumencie z 1290 r. Za czasów krzyżackich wzniesiono tu murowany kościół, być może o charakterze Obronnym, z którego pozostała jedynie masywna wieża. Odwiecznie Polska ludność wsi odnosiła się w okresie zaborów z nienawiścią do prusaków. W 1918 r. grupa chłopów iz Kościelnej Jani i okolicy uderzyła na niemiecką kolonię Bobrowiec, by zdobyć broń i okazać soli-aarnosc z podejmowaną na terenie Pomorza Wschodniego akcja .przepędzenia zaborcy. 9 km Mirotki. Wieś, przyst. PKS. Jest to stara, istniejąca już w XIII w. wieś pomorska, powstała na wyrębach i posiadająca żyzną ziemię. Lokacja krzyżacka w 1341 r. W wojnie 13-letniej wieś zniszczona została niemal doszczętnie. Mirotki zamieszkane były zawsze przez ludność polską. Jedynie majątek tutejszy znajdował się za czasów pruskich w rękach niemieckich. Po wojnie uruchomiony został w Mirotkach tartak. W odl. 2 kra na pn. wsch. od Mirotek leży duża wieś Barlożno. Znaleziska wykazują, że już w neolicie istniała tu osada. Za czasów krzyżackich wzniesiony zostaje we wsi murowany kościół (XIV—XV w.). Obecny jego wygląd pochodzi z odbudowy i rozbudowy w 1725 r. Bogate wyposażenie barokowe i rokokowe. Na terenie wsi znajdują się 3 majątki państwowe, jest spółdzielnia mleczarska, sklep, PKS kursuje 3 razy dziennie. 15 km Skórcz (opis trasa 15, str. 297). 21 km Zelgoszcz. 26 km Lubichowo. Duża, doskonale zagospodarowana wieś kociewska, leżąca nad jeziorem o tej samej nazwie. We wsi przyst. PKS, gospoda, sklep, punkt weterynaryjny, ośr. zdr., młyn, bibl. gromadzka, p-ta. Osada istniała tu już w okresie kultury pomorskiej (VII— II w. p.n.e.). W dokumentach wieś występuje od 1 poł. XIV w. Podczas wojny 13-letniej wieś uległa zniszczeniu. Wiele ucierpiała również w czasach wojen szwedzkich. Po opuszczeniu Lubichowa pociąg podąża w głąb Borów Tucholskich i przeciąwszy po ok. 3 km koryto Wdy mija małą śródleśną wioskę Krępki. 32 km Ocypel, miejscowość wypoczynkowa. 42 km Osieczno, wieś (opis trasa 16, str. 300). 47 km Szlachta, stacja węzłowa, skąd rozbiegają się pociągi do Laskowic, Czerska, Smętowa. TRASA XI. Pruszcz Gd. — Żukowo Zach. (30 km) — Kartuzy (42 km) — Sierakowice (67 km) — Lębork (102 km) Jest to jedna z najpiękniejszych tras na Wybrzeżu Gdańskim, zwłaszcza od przyst. Straszyn-Prędzieszyn do Str. Piły. Pociąg na tym odcinku biegnie przez cały czas malowniczą doliną rz. Raduni, utworzoną przez werznięcie się bystro płynącej rzeki między malownicze do 150 m npm. wysokie wzniesienia morenowe. Rzeka wije się u podnóża zalesionych, miejscami urwistych zboczy lub spiętrzona zaporami rozlewa się w podłużne, niezwykle piękne jeziorka o urozmaiconej linii brzegowej. Niegdyś nad Radunią pracowały kuźnice, młyny, papiernie. Kilka z nich odpowiednio unowocześnionych zobaczyć można w czasie podróży na tym odcinku. Miejscowości leżące przy linii kolejowej służą od dawna jako miejsce niedzielnego wypoczynku mieszkańców Gdańska, m. in. nad jeziorem w Go-szynie znajduje się duży ośrodek wczasowy Stoczni Gdańskiej. Miejscowość Kolbudy jest punktem wyjścia wycieczek pieszych po okolicy. 30 km st. kol. Żukowo Zach., skrzyżowanie z linią kol. Gdynia — Bydgoszcz. W pobliżu Żukowo, duża wieś przemysłowo--rolnicza, położona nad Radunią. We wsi węzeł dróg kołowych. Połączenia PKS z Gdańskiem, Gdynią, Kartuzami, Bytowem i Kościerzyną. Najstarsze ślady osadnictwa z terenu Żukowa pochodzą z okresu kultury pomorskiej (700—400 lat p.n.e.). Pierwsza źródłowa wiadomość o osadzie znajduje się w dokumencie z 1209 r. W pobliżu, w nie istniejącej obecnie wsi Stołpie nad rzeczką Stołpą, dziś Supiną, miała się znajdować kolebka znanego rodu książąt wschodniopomorskich. W owej Stołpie osadzić miał ok. 1210 r. książę Mszczuj I przybyłe ze Strzelna norbertanki, które siedzibę swoją przeniosły do Żukowa. Wkrótce majątek klasztorny uzyskany z darowizn rozrósł się do kilkunastu wsi, paru jezior i dużych obszarów leśnych. W czasie wojen klasztor padał ofiarą grabieży ze strony nieprzyjacielskich, oddziałów wojskowych. W czasach pokoju norbertanki utrzymywały żeńską szkołę dla szlachcianek i córek patrycjuszów gdańskich. Żukowski klasztor słynął od wieków z wyrobu pięknych haftów. Wiele z nich zachowało się do dziś w skarbcu kościelnym. Po kasacie klasztoru dokonanej przez Prusaków w 1834 r. dobra zostały skonfiskowane, a większość budynków klasztornych rozebrana na materiał. Z przyklasztornej osady rozwinęła się wieś, początkowo w dolinie Raduni, ostatnio na wyso-czyźnie, głównie przy drodze do Gdyni. Oswobodzone w 1945 r. po zaciętych walkach w tej okolicy Żukowo uzyskało nowe możliwości rozwoju. Uruchomiono tu kilka zakładów przemysłowych, m. in. tartak mleczarnię, zakład utylizacyjny, młyny, POM itp., otworzono liceum pedagogiczne, 11-letnią szkołę ogólnokształcącą mieszczą się one w okazałym gmachu zbudowanym po wojnie. We wsi czynne jest kino wiejskie, biblioteka, świetlica. Dwie mieszkanki Żukowa, siostry Ptach, znane artystki ludowe wyrabiają piękne hafty kaszubskie. Najstarszym obiektem budownictwa jest poklasztorny kościół parafialny z XIII—XIV w. Sklepienia, chór zakonnic, hełm wieży i sygnaturka oraz pd. dobudówka do kościoła pochodzą z XVII w. Do najcenniejszych zabytków plastyki i rzemiosła artystycznego należą: renesansowy ołtarz główny z 1 poł. XVII w., gotycki tryptyk z bogatą rzeźbą figuralną i malowidłami z ok. 1500 r., tryptyk Mściwoja z 1515 r., gotycka figura Madonny z 1 poł. XVI w., liczne rzeźby i obrazy od XIV do XVIII w. W skarbcu przechowuje się ok. 20 wspaniale haftowanych ornatów i innych szat liturgicznych z XVII i XVIII w. Przed kościołem stoi f i -gura św. Norberta z XVIII w. Z dawnych murów otaczających zabudowania klasztorne pozostały fragmenty po wsch. i pn. stronie kościoła. Na wzniesieniu przy drodze do Gdańska wznosi się dawny kościół parafialny, wzniesiony w 1604 r. na miejscu starszego. Wyposażenie z XVII i XVIII w. Na położonym za Radunią cmentarzu, opodal drogi do Kościerzyny, znajduje się kaplica z 1754 r., wybudowana prawdopodobnie na miejscu XIII-wiecznej. Po opuszczeniu Żukowa pociąg mija zabudowania zakładu utylizacyjnego i przejeżdża nad jeziorkiem powstałym w związku ze zbudowaniem tamy, która spiętrzyła wody Raduni. Stąd w górę rzeki zaczyna się jedna z najpiękniejszych pieszych tras wycieczkowych Pojezierza Kaszubskiego —• słynny z uroku i ciekawej roślinności Jar Raduni. Pociąg na przestrzeni ok. 3 km biegnie tuż koło jaru i równolegle do linii kol. Gdynia — Kościerzyna, a następnie skręca ku zachodowi i przez wieś Dzierżążno (prewentorium dla dzieci zagrożonych gruźlicą, punkt wyjścia wycieczki pieszej do Babiego Dołu) podąża do Kartuz.