Wakacje w Polsce

Elbląg i Zalew Wiślany

25 May 2012r.

ELBLĄG - Jako port Elbląg rywalizował dawniej z Gdańskiem o pierwszeństwo na Bałtyku, ale Nogat przynosił tyle piasku i mułu, że port stracił na znaczeniu i wartości. Elbląg położony jest na pograniczu wzgórz dochodzących do 198 metrów wysokości i równiny nad Nogatem, uchodzącym do Zalewu Wiślanego w odległości 12 km na północ od miasta. Równocześnie leży on na przesmyku lądowym między jeziorem Drużno i Zalewem Wiślanym, nad rzeką Elblążką, przepływającą przez to jezioro i łączącą się z innymi jeziorami warmińskimi przez Kanał Warmiński. Kanał Krafulski łączy znów Elblążkę z Nogatem i w ten sposób powstał tu krajobraz złożony z trzech elementów: morskiego, wyżynnego i lesistego, wskutek czego zakątek ten uważa się za jeden z najbardziej czarujących na wybrzeżu. Wojna w r. 1945 zniszczyła miasto w 80%, szczególnie jego śródmieście. Obecnie odbudowuje się najcenniejsze zabytki miasta i zakłady przemysłowe. Pomieszczenia: dla wycieczek i pojedyńczych turystów w Schronisku Turystycznym prźy ul. Krótkiej 5. W mieście jest kilka hoteli (w okolicy głównego dworca kolejowego). Komunikacja: Dotychczas uruchomiono trzy linie tramwajowe. Z przystani "Żeglugi Polskiej" odchodzą codziennie statki do Krynicy Morskiej, Tolkmicka i Fromborka oraz do Gdańska, poza tym trzy razy w tygodniu kanałem Warmińskim do Ostródy. Kilka linii autobusowych łączy Elbląg z różnymi miastami w okolicy. Zwiedzanie. Za 4—5 godzin można powierzchownie obejrzeć najważniejsze zabytki Starego Miasta. Na Starym Rynku Kamienica Królewska z w. XVII, Stary Ratusz, kościół św. Mikołaja z końca XII w., Brama Targowa (jedyna, co ocalała z dawnych wieków), a było tych bram 25 (pochodzi z r. 1319) — na obu narożnikach wewnętrznych wykuto łopaty na pamiątkę obrony miasta przed Krzyżakami w r. 1521, kościół klasztorny dominikanów z gotycką zakrystią z r. 1250. Ruiny zamku krzyżackiego, zbudowanego w r. 1237 prze,! pierwszego mistrza krajowego, Hermana von Balke (zburzonego przez Związek Jeszezurczy w r. 1454. Po południu tramwajem nr 2 jedziemy do parku leśnego z bażantarnią; jest to ulubione miejsce spacerów mieszkańców Elbląga. Park przechodzi w las rosnący dziko nad wąwozem; wiele w nim uroczych zakątków. Nazajutrz wycieczka do jeziora Rusałka, położonego przy szosie wiodącej do Słobój, w odległości 4 km od ostatniego przystanku tramwaju nr 2; lub do Góry Maślanej, najwyższego punktu Wyżyny Elbląskiej, koło wsi Milejowa (autobusem PKS). KĄPIELISKA NAD ZALEWEM WIŚLANYM Zalew Wiślany obejmuje 860 km2 obszaru; z Bałtykiem łączy się przez utworzoną dopiero w r. 1510 cieśninę koło Piławy. Mierzeja Wiślana oddziela go od otwartego Bałtyku. Głębokość ' jego wynosi tylko 4—5 metrów. Do Polski należy część zachodnia Zalewu, a granica państwowa przecina go tak jak Mierzeję Wiślaną, biegnąc na ląd stały w okolicy Pasłęki i Braniewa. Woda w lecie jest cs.ęsto cieplejsza niż w Bałtyku, lecz plaża nie wszędzie jest zdatna do kąpieli z powodu roślinności. Kąpieliska nad Zalewem były przed wojną bardzo uczęszczane przez mieszkańców Elbląga i Królewca; obecnie przeważnie są w ruinach. Leżą one na zboczach wzgórz i mają charakter rolniczy z dużą domieszką sadownictwa, któremu sprzyjają warunki klimatyczne. Wiosna wprawdzie jest tu długa i chłodna, lecz lato ciepłe i słoneczne, a jesień nieraz trwa do grudnia. 12 1. NADBRZEZIE leży w odległości 13 km od Elbląga (linią kolejową). Osiedle skupiło się dokoła dużego majątku państwowego. Pociąg biegnie tuż nad samą wodą Zalewu, obok wzgórz opadających niemal do samego toru kolejowego. W lecie przyjeżdżają tu na odpoczynek mieszkańcy Elbląga. 2. SUCHACZ—ZAMEK. Jest to niewielka wioska położona wśród lasów w odległości 15 km o Elbląga. Wszystkie domki toną w sadach owocowych. Doskonała plaża piaszczysta nad Zalewem ściąga wielu przyjezdnych z Elbląga, zwłaszcza latem w słoneczne niedziele. Nazwę swą miejscowość wzięła od zameczku stojącego na wzgórzu (dzisiaj szkoła podstawowa). 3. KADYNY. Miejscowość kąpielowa położona nad Zalewem w odległości 17,5 km od Elbląga, połączona z nim linią autobusową. Nad całą okolicą panuje olbrzymi czerwony zamek, którego baszty i wieże widoczne są już z daleka. W pobliżu zamku wznosi się ogromny pałac tonący" w cienistym parku. Obecnie znajduje się tu Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego. Dowodem, że tak zamek jak i pałac były dawniej w rękach polskich rodzin, są herby szlachty polskiej zamieszkałej w Warmii. W Kadynach czynne :są zakłady ceramiczne, cegielnia produkująca cegłę klinkierową i dachówkę oraz browar. We wsi pokoje w sezonie do wynajęcia. Dla pojedyńczych turystów możliwości nocowania. Okolica jest pięknym zakątkiem, wiele tutaj lasów; wysokość wzgórz dochodzi do 147 m npm. Nad Zalewem wznoszą się amfiteatralnie wzgórza porosłe lasami. Przy drodze wiodącej do Tolkmicka stoi potężny, może tysiąc letni dąb ,którego spróchniałe wnętrze może pomieścić kilka osób. 4. TOLKMICKO. Miasteczko położone malowniczo w odległości 22 km od Elbląga na wąskiej nizinie ciągnącej się wzdłuż Zalewu u stóp zalesionych wzgórz. Nad niewielką przystanią wznosi się grupa schludnych domków rybackich, nad którymi góruje potężna budowla późnogotyckiego kościoła. Przed wojną Tolkmicko było ośrodkiem żeglarskim. W czasie ostatniej wojny Tolkmicko niewiele ucierpiało i teraz, po usunięciu resztek zniszczeń, nabiera nowego życia. Rozwija się tu rybołówstwo, rolnictwo, sadownictwo, 137"- przemysł ceramiczny. Wyroby majolikowe i ceramika tutejszych fabryk cieszyły się wielkim uznaniem wśród społeczeństwa Warmii. Złoża iłów późnolodowcowych są podstawą rozwoju miejscowych cegielń. Czynna jest fabryka przetworów owocowych, ponieważ okolica obfituje w rozległe sady, dostarczające doskonałych owoców. Dawne kroniki wspominają, że były tu winnice. Na wiosnę, szczególnie na początku maja, gdy wszystkie sady od Kadyn aż po Frombork kwitną białym i różowym kwieciem, cała okolica wzdłuż Zalewu wygląda niezwykle-uroczo. W Tolkmicku istnieją wędzarnie i fabryki przetworów rybnych. Zalew jest bardzo zarybiony. Przeważają węgorze, sandacze i leszcze, następnie jazgarze i liny, w końcu ławice-śledzi. Do Tolkmicka przybywa z każdym rokiem coraz więcej; wczasowiczów i turystów. Dla przyjezdnych hotel i gospoda, dla wczasowiczów pokoje w mieście do wynajęcia. Historia. Powstanie miasta ginie w pomroce dziejów. W herbie stary dąb rosnący przy drodze do Kadyn mówi o bardzo dawnym pochodzeniu miasta. Legenda głosi o potężnym królu i jego dwunastu synach. Jeden z nich, Tolko, odziedziczył kraj między Drużną i Pasłęką. Z trzech córek, Mita mieszkała z ojcem na zamku na górze Owczej koło Tolkmicka. Kadina zbudowała sobie zamek w -dzisiejszych Kadyn-ach. Trzecia córka, Pomez-ana, została wajdelotką, tj. kapłanką, i była czczona przez lud okoliczny za dobrodziejstwa i leczenie chorób. Niezwykły strój Po-mezany pokazywano w Elblągu jeszcze w r. 1469, a potem w Gdańsku w r. 1655. Starożytny wał biegnący w południowo-wschodniej stronie miasta, oraz liczne wykopaliska świadczą, że istniało tu osiedle już w czasach staropruskich. Wielki mistrz krzyżacki, Winrich von Kniprode, w XIV w. nadał miastu herb: tarczę z trzema listkami róży, może na pamiątkę trzech córek Tolka. W wojnie krzyżackiej mieszczanie Tolkmicka zawsze stawali po stronie Polski. Za złożenie przez nich hołdu Kazimierzowi Jagiellończykowi w r. 1454 Krzyżacy napadli na miasto, uprowadzili 150 mieszczan i spalili miasto doszczętnie. W Tolkmicku mieszkał przez pewien czas Mikołaj Kopernik. Według jego planów zbudowano w mieście śluzę-i kanał.

elbląg, przyroda, Zalew wiślany