Wakacje w Polsce

Wybrzeże Gdańskie

25 May 2012r.

WYBRZEŻE GDAŃSKIE - Począwszy od ujścia rzeki Piaśnicy do morza na zachodzie aż po deltę Wisły na wschodzie Wybrzeże Gdańskie możemy podzielić na szereg odcinków o różnych krajobrazach, wśród których powtarzają się zasadniczo tylko trzy typy brzegu morskiego: wydmowy i płaski, o plaży piaszczystej, bagnisty i niedostępny bez plaży; oraz stromy z plażą wąską i kamienistą. Odcinki te związane są z budową krajobrazu i powstaniem różnych części wybrzeża. Pierwszy odcinek między ujściem Piaśnicy a Jastrzębią Górą to część pradoliny zabagnionej i pełnej wód, odciętej od morza niskim wałem wydm. Drugi odcinek to brzeg Kępy Swarzewskiej, opadającej stromo do morza malowniczymi urwiskami, z których rozpościerają się rozległe widoki. Kęp tych jest kilka o nazwach największych miejscowości, a więc Kępa Swarzewska, Pucka, Oksywska i Radłowska. Są to płaskie wysoczyzny wznoszące się do 90 m npm, opadające zewsząd stromymi brzegami, podcinanymi od morza przez kipiel morską. Wysoczyzny te to szczątki moren dennych, zbudowanych z glin i piasków lodowcowych, pod którymi znajdują się utwory starsze, przedlodowcowe, wyłaniające się na powierzchnię ziemi na Przylądku Rozewskim i na Kępie Puckiej i tworząc strome ściany brzegu morskiego. Odkryto- tu nawet ślady węgla brunatnego. K-pr>v posiadają gleby dość urodzajne i są gę-sito zaludnione, gdy natomiast obszary sąsiednie, pra-dolin, bagien i piasków, są nieurodzajne i słabo zaludnione. Osadnictwo dostosowało się do warunków fizycznych i powstało w ścisłej zależności od wody i gleby wzdłuż morza i dolin, lecz nie na dnie torfiastym i bagiennym, tylko na krawędziach dolin, bość gęsio powstały osady na terenie kęp nadmorskich, natomiast na obszarze pagórków morenowych osad jest bardzo mało. Przeważają tam gleby piaszczyste i liche; rosną na nich duże lasy, które są szczątkiem dawnej Puszczy Darżlubskie-j. Na wybrzeżu wydmowym o rozległych plażach i dobrych warunkach kąpielowych pobudowały się liczne wsie rybackie i kąpieliska morskie. W ostatnich latach przed wojną powstały również miejscowości letniskowe i willowe, właśnie nad samym morzem, jak Dębki, Jastrzębia Góra, Jasne Wybrzeże, Halierowo i Jurata. Odcinek wybrzeża między kępami SwarzeWsiką i Pucką jest ciągiem dalszym pradoliny rozpościerającej się wzdłuż morza na zachód od Jastrzębiej Góry. Sam brzeg jest tu niedostępny, zabagniony i pełny szuwarów. Rzeczka Płutnica płynie wśród bagien i torfowisk, wijąc się po równinie i tworząc szerokie mielizny, a wpada do zatoki pod Puckiem. Między kępami Pucką a Oksywską widzimy znowu tę samą pradolinę, w dalszym jej ciągu okrążającą wysoczyzny w niektórych miejscach szerokości do 5 km. Wykorzystuje ją rzeka Reda, wpadająca do zatoki wśród bagien i torfowisk. Pradolina ta tworzy ogromne łuki i zakola dokoła wysoczyzn i urozmaica krajobraz nadmorski. Urywa się ona na odcinku Gdyni między Oksywią a Kamienną Górą w miejscu, które właśnie znakomicie nadawało się i.a budowę sztucznego portu. Tędy dawniej- płynął potok Chyloński. Z tą pradoliną łączy się inna dolina, dziś bez rzeki, odcinającą Kępę Radłowską od Pojezierza Pomorskiego, biegnąca n.a południe wzdłuż morza aż po Sopot i Gdańsk. Tu łączy się z dzisiejszą deltą Wisły. Tę bezwodną dolinę wykorzystują linia kolejowa i gościniec, łączący Gdańsk z Gdynią. Kępa Radłowska jest najwyższą ze wszystkich (do-chodzi do 90 m npm) i posiada, najbardziej urozmaiconą powierzchnię. Jest to szczątek moreny dennej, podcinanej teraz przez fale morskie, np. pod Orłowem. Dalszy odcinek wybrzeża to delta Wisły odcięta od Zatoki Gdańskiej mierzeją długości 50 km, rozpoczynającą się w Sopocie u nasady wzgórz. Łagodny łuk Zatoki Gdańskiej spowodowany jest działalnością prądu morskiego, usypującego tu -piaski przynoszone przez Wisłę. Proces tworzenia 97"- się delty jeszcze się nie skończył i posuwa się Ustawicznie naprzód, przy czym Zalew Wiślany, szczątek dawnej zatoki morskiej, coraz więcej się zamula i kurczy, mając tendencję do utworzenia wkrótce jeziora przybrzeżnego. Mierzeja Wiślana, utworzona w ostatnich kilku tysiącach lat, i półwysep Hel, powstały z szeregu wysepek dopiero w ostatnim tysiącleciu, są wałami wydm utworzonych dzięki współpracy morza i wiatru i dlatego znajdujemy tu nieprzerwany pas plaży drobnoziarnistej i idealne warunki kąpielowe. Pobudowały się tu liczne osady rybackie i kąpieliska morskie, ściągające co roku tysiące wczasowiczów i turystów z całego kraju.

wczasy, Swarzewo, puck, jurata